En artigos anteriores, coma este ou estoutro, temos falado abondo sobre o éxodo de católicos irlandeses (tanto propiamente gaélicos como Old English ou de ascendencia anglo-normanda) a Galiza na primeira metade do século XVII. Xa vimos tamén que, por moito que ás veces nos custe, cómpre non caermos en idealizacións xa que, como todo fenómeno migratorio masivo, este acarretou as esperábeis tensións e conflitos coa poboación e as elites locais.
A grande vaga inmediatamente anterior e posterior á batalla de Kinsale (1601) xa fora problemática: a Coroa desexaba manter os irlandeses lonxe da corte, polo seu potencial efecto desestabilizador e eventual implicación nas intrigas cortesás, polo que preferiu amorealos sine die nas cidades e vilas do Reino de Galiza, especialmente na Coruña. Foi nesta urbe onde os exilados, a pesar de todo, gozaron do favor e franca empatía do gobernador do Reino, o Conde de Caracena, a quen afectuosamente denominaban the Earl of Groyne (o Conde da Coruña). Aínda así, unha corrente de hibernofobia máis ou menos disimulada nuns casos e terribelmente explícita noutros aflora de vez en cando nos textos literarios, nos relatorios políticos ou nos ditados populares.
Porén, os problemas de manutención e aloxamento destes exilados dos albores do século non foron nada comparados coa segunda gran vaga, a de 1653. Fuxindo das atrocidades que Oliver Cromwell e os seus roundheads estaban a cometer en Irlanda (após esmagaren a alianza entre os realistas xacobitas e a Confederación Irlandesa e aseguraren así o dominio efectivo e permanente do novo réxime sobre a illa), chegan aos nosos portos centos e centos de nativos da illa, de toda a clase e condición. E o problema é máis serio do que a priori podería parecer. Entre outros motivos, porque Galiza encóntrase neses momentos directamente envolvida na guerra hispano-portuguesa, que só concluirá en 1668 coa sinatura do Tratado de Lisboa.
Perante esta situación, a Coroa opta por un sistema de cupos, de maneira a distribuír os exilados entre as sete provincias. Unicamente Tui e Ourense, as máis castigadas polo conflito co reino veciño, ficarán dispensadas de tal obriga. Mais nin sequera iso consegue acalmar as autoridades locais, que non dan lidado co problema e que mesmo desconfían da lealdade deses recén chegados. Especialmente claros son o gobernador militar da Coruña e o alcalde de Betanzos, cando solicitan, en termos ben explícitos, medidas máis contundentes:
[Q]ue en Madrid se hagan bibas dilixencias para que esta xente quanto antes se saque del Reyno y que se den a entender las hostilidades y calamidades que padeçen con la continuacion de la guerra que [os galegos] tienen en casa
Mais, coma en todo nesta vida, hai clases. A sorte dos moitos eclesiásticos que chegaron neses continxentes foi ben diferente, xa que a Igrexa compostelá asumiu a súa manutención e atendeu o seu benestar, celebrando incluso funerais de categoría para os hierarcas irlandeses exilados. Algún deles, como Thomas Walsh (Tomás Valesio ou Tomás Valeixe na documentación local galega), arcebispo de Cáiseal, mesmo recebeu o privilexio de ser soterrado na mesmísima Capela das Reliquias da catedral santiaguesa. Como dicía o fidalgo Don Ramón n'Os vellos non deben de namorarse, "non todos somos uns".
 |
| Placa en memoria de Thomas Walsh / Fotografía de Rocío Dourado |
Sem comentários:
Enviar um comentário