Lava, lavandeira, lava,
lavandeiriña do alén,
se ti hoxe non me lavas
non me lavará ninguén...
(Xosé Filgueira Valverde)
Poñédevos na nosa situación. É unha noite fría, ou xélida para sermos sinceros, coma a dos bos invernos de outrora. Decembro vello cabalga. Hai só uns minutos que deixou de chover, e as nubes da neve e a sarabia conceden unha breve tregua que a lúa (unha lúa chea de redondez perfeita) aproveita para señorear os ceos. Baixo a súa luz, a mancha de carballos e bidueiros que enxergo desde a ventá, luminosa polo día, convértese nunha estadea de escuálidos pantasmas, cos famélicos brazos ou os irtos cabelos (non seriamos quen de diferenciar unha cousa da outra) erguidos no medio da xeada que comeza a caer. Un pouco máis aló, o rego, carretando auga a fartar, escorrega polo medio dos prados coma unha serpe de prata. De feito, o seu murmurio é o único son que ecoa neste teatro nocturno. Mais ollade, ollade esa figura debruzada sobre as súas augas... Unha figura humana, con feituras femininas, mesmo. Unha figura que até me atrevería a dicer que canta... Canta? Pois é, canta. E, de feito, só agora reparo en que o murmurio do rego que chega aos meus ouvidos non é tal, senón a tristísima cantiga que gorgulla desde os adentros daquela muller. De cuxa identidade xa son plenamente consciente.
